30 Haziran 2009 Salı

Caretta caretta


Caretta caretta deniz kaplumbağalarının yumurtlamalarını iki yıldan beri izliyorum. Her yıl Meksika körfezinden Akdeniz sahillerine okyanusu aşarak yumurtlamak için geliyorlar. Haziran ayının ortalarında gece yarısı karanlıkta kumsala çıkmakta 10 - 15 metre kadar ilerledikten ve kazdıkları çukura yumurtalarını bırakıp üzerini kapattıktan sonra tekrar denize dönmekteler. İki ay sonra yine karanlıkta kumsalda yumurtadan çıkan yavrular denizin ışıltıltısına doğru hareket ederek suya ulaşmaktalar.

Nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olduklarından uluslararası koruma altına alınmışlardır. Yumurtlama döneminden ve yumurtadan çıkma zamanına kadar kumsalda aydınlatma olmamasının sağlanması, yumurtlanan çukurların belirlenerek demir kafes içinde korunması ve üzerine yumurtadan çıkma tarihlerinin etiketlenmesi gerekmektedir. Bu işlemler gönüllü kuruluşlar ve araştırmacı üniversiteler tarafından yapılmaktadır. Benim inceleme yaptığım bölgede koruma ile ilgili bir çalışmaya rastlamadım. Yumurtaların bırakıldığı plaj sabah tırmıklanmakta veya traktörle düzeltilerek şezlonglar kurulmakta idi. Sabahın erken saatlerinde de köpeklerin ve iri yengeçlerin yuvaları açtıklarına da şahit oldum. Orman ve Çevre Bakanlığı'nın koruma görevlerini organize etmesi gerekirken bu konuda çalışma yapan hiç bir görevli göremedim. Şahsi çabalarımla bir şeyler yapmak istediğimde ise bir çok bürokratik engelle karşılaştım.

Caretta caretta fotoğrafını, 20 Haziran 2009 gece yarısı, yumurtladıktan sonra denize dönüş esnasında çektim. Fotoğraf Caretta caretta'nın büyüklüğü hakkında bir fikir vermemekte. Çok iri cüsseli bu kaplumbağa iki kişi tarafından ancak kaldırılabilecek irilikte idi.

Aşağıdaki bilgi de Vikipedi Ansiklopedisindan alınmıştır.


Sini kaplumbağası (Caretta caretta), denizlerde yaşar. Yumurtlamak haricinde karaya hiç çıkmaz. Sırt tarafı kırmızımsı kahverengi alt tarafı ise beyazımsı açık sarı renklidir. Bacakları yüzmeye yarayacak biçimde kürek biçimi almıştır ve dış kenarlarında en fazla 2 tırnak bulunur. Oksijeni havadan almasına rağmen uzun süre su altında kalabilir. Yumurtalarını gece kumsallarda açtıkları çukurlara gömerler. Bir defasında 100 yumurta bırakabilir (162'ye kadar tespit edilmiştir). Yavrular 2 aylık kuluçka döneminden sonra gece vakti yumurtadan çıkarak denize giderler.

Akdeniz sahillerine yayılmıştır. En önemli yumurtlama bölgeleri Belek, Anamur, Köyceğiz, Dalyan sahilleridir. Belek kıyıları, Caretta caretta'ların Akdeniz'deki ikinci (Yunanistan'ın Zakintos adasının ardından) ve Türkiye'nin en büyük yumurtlama alanıdır. 2006 yılı içinde Belek'te ise 1000 civarında, Anamur'da 2007 yılında 1040 adet yuva tespit edilmiş ve koruma altına alınmıştır. Kabuk boyları 1 metre kadar büyüyebilir. Balıklar, kabuklular ve su canlıları (özellikle deniz anaları) ile beslenir.

Yaklaşık 106 milyon yıldır yeryüzünde olduklarını düşünülmektedir. İnsanoğlunun yerleşme ve çoğalma kapasitesi sayesinde bugün sayıları giderek azalmaktadır. Nesli tükenme tehlikesi altında olduğu için koruma altındadır. (Vikipedi ansiklopedisinden)


Bu konuda internet ortamından bazı haberler:

http://www.geobilim.com/2009/06/caretta-nobeti/

http://www.malatyaguncel.com/news_detail.php?id=22084