KARA YOSUNU

Kara yosunları

Nemli bir arazide dolaşırken taş aralıklarında ağaç kabuklarında kuytu yerlerde yeşilin değişik tonlarında gördüğünüz yama ve kadife şeklindeki kara yosunlarını hiç yakından izlediniz mi?   Çıplak göz ile yeşil bir leke olarak görebildiğiniz kara yosununu bir mercek ile izlerseniz çok miktarda gösterişli yapraklardan oluştuğunu tespit edersiniz. Birçoğumuzun üzerine basıp geçtiği kara yosununun bu kadar güzel olduğunu bilmiyordunuz.  Yakından incelendiğinde çok ilginç özelliklere ve güzelliklere sahip olduğu görülecektir.  Yukarıdaki kara yosununun fotoğrafını  makro olarak çektim. Üzerine tıklayarak daha yakından izleyebilirsiniz. Yorumunuzu bekliyorum.

 Kara yosunları( bryophytal) damarsız bitkilerdendir. Su bitkileri arasındaki geçit formunu oluşturur.  Kara yosunları, su yosunlarından farklı olarak karada yaşamalarına rağmen iletim demetleri (damarları) olmadığı için nemli ve suya yakın yerlerde yaşarlar. Gövdeleri incedir ve üzerinde yaprakları bulunur. Bulundukları yüzeyi kadife gibi kaplarlar. Aktif olarak büyüyebilmeleri için genellikle nemli ortama ihtiyaç duyarlar. Yoğun koloniler ve yataklar halinde yaşarlar. Gerçek anlamda kökleri yoktur ama köke benzer rizoid adlı yapılara sahiptirler. Böylece kendilerini toprağa bağlarlar. Üzerlerinde yapraksı yapılar bulunur. Sporla çoğalırlar. Toprağın oluşumu için önemlidirler. Erozyonu önlerler. Ayrıca toprakta su tutucu olarak da kullanılırlar. Kara yosunlarının ormanlarda erozyonu önleyen birinci unsur olduğundan toplanmaları uluslararası antlaşmalarla yasaklanmıştır.

ANKARA ÇİĞDEMİ - BAHAR MÜJDECİSİ

ANKARA ÇİĞDEMİ

Ankara Çiğdemi Ankara’da baharın geldiğinin müjdecisidir.

Bu gün Gölbaşı çevresinde objektifimle tespit ettiğim birkaç çiçek arasında yer alan Ankara Çiğdemi (crocus ancyrensis) Türkiye’nin endemik türlerindendir. Yani dünyada sadece ülkemizde yaşamaktadır. Altın sarısı parlak rengi, 10 – 15 cm. boyu  ile baharı müjdeyen Ankara Çiğdemi İç Anadolu Bölgesinde yaşamakta ve Ankara’nın sembol bitkilerindendir. Şubat – Nisan aylarında çiçek açar.

1950 ve 1960’lı yıllarda Ankara’nın merkezinde, Bahçelievler’de, Dikmen’de, Balgat’ta çok miktarda yetiştiğini hatırladığım Ankara Çiğdemi betonlaşmaya yenik düşerek şu anda ancak şehir dışında yaşayabilmektedir.  

Not: Blogdaki dört fotoğraf da bu gün tarafımdan Ankara'da çekilmiştir.

ADA SOĞANI (Urginea maritima)

ADA SOĞANI (Urginea maritima)

Ada soğanı (Urginea maritima),  Akdeniz ikliminin hâkim olduğu Batı ve Güney Anadolu'da yayılış gösterir. 1–300 metrede deniz kıyısına yakın kumlu topraklarda yetişir. Zambakgillerdendir. Genelde Ağustos-Eylül aylarında sonbahar yağmurlarından hemen önce beyazımsı altı parçalı yıldız şeklinde çiçekler açar. Çiçekleri yeşil ve beyaz damarlıdır.Yaprakları uzun şerit şeklindedir. Gövde uzunluğu 50–150 cm. kadardır. Kırmızı renkli bir diğer çeşidi de (Bulbus Scillae rubrae) mevcuttur. Bu türü Kuzey Afrika da yetişir ve içeriğindeki sillizorit adli glikozit türü yüzünden çok zehirlidir. Eczacılıkta kalp kuvvetlendirici ve diüretik olarak kullanılır. Böbrek kan akımını arttırarak idrar söktürücü rol oynar. Glikozitleri kalbi kuvvetlendirerek dolaşımı düzenlerler, kalp yetmezliğinden ileri gelen nefes darlığı ve yorgunluğu giderir. Hafif ve orta derecede kalp yetmezliklerinde fayda sağlayabilir.Kalp hastalarında vücuda biriken suyu boşaltır. Azotemi'yi azaltır. Böbrek hastalarının kullanmaması gerekir. Uzun süre kullanılacak olursa "Albüminüri" yapar.

İki kilogram kadar olan soğan kısmı, yapraklarının altındadır. Adasoğanı hemen hemen kokusuz olup keskin, acı bir lezzete sahiptir ve zehirlidir. Tazeyken kullanılmaz. Aksi halde zehirlenme ve kusmalara yol açar. Adasoğanı sonbaharda toplanıp dövülüp toz haline getirilir ve kurutulur. Kuruduktan sonra rutubetten korunarak saklanmalıdır.

Zehirli bir drogdur. Doktor tavsiyesi olmadan kullanılmamalıdır. Taze drog tahriş edicidir, kusma ve ishal yapar. 7,5 gr. Adasogani bir insani rahatlıkla öldürebilir. Glikozitler dolayısı ile kuvvetli bir kalp zehiridir. Kalsiyum okzalattan dolayı tahriş etkisi meydana getirir. Hayvanlar yaprak ve soğanlarını yemezler. Zehirlenmeler önerilen tıbbi miktarların üzerinde alınmasıyla oluşur. İçerdiği acı saponin sayesinde mide cidarlarını tahriş eder.

İdrar arttırıcı ve kalp kuvvetlendiricidir. Günde 3 defa 0,1 gr lık haplardan alınabilir, fazlası zehirlidir.

Akdeniz bitkisidir. Ege ve Akdeniz bölgelerinde ve Güney Anadolu’da yetişir. Diğer memleketlerde ise Güney Asya’da ve Balkanların güneyinde bulunmaktadır. Eski Mısır uygarlığından beri  bilinen ve ilaç olarak kullanılan bir bitkidir.

Ada soğanının güzel ve gösterişli çiçeklerini  fotoğrafladım.  Slayt gösterisi olarak aşağıdaki adrese tıklayarak seyredebilirsiniz.

http://home-and-garden.webshots.com/slideshow/46780706EkTcpQ;jsessionid=abch-aiM7mbVk5z-Jce9r