ADA SOĞANI (Urginea maritima)

ADA SOĞANI (Urginea maritima)

Ada soğanı (Urginea maritima),  Akdeniz ikliminin hâkim olduğu Batı ve Güney Anadolu'da yayılış gösterir. 1–300 metrede deniz kıyısına yakın kumlu topraklarda yetişir. Zambakgillerdendir. Genelde Ağustos-Eylül aylarında sonbahar yağmurlarından hemen önce beyazımsı altı parçalı yıldız şeklinde çiçekler açar. Çiçekleri yeşil ve beyaz damarlıdır.Yaprakları uzun şerit şeklindedir. Gövde uzunluğu 50–150 cm. kadardır. Kırmızı renkli bir diğer çeşidi de (Bulbus Scillae rubrae) mevcuttur. Bu türü Kuzey Afrika da yetişir ve içeriğindeki sillizorit adli glikozit türü yüzünden çok zehirlidir. Eczacılıkta kalp kuvvetlendirici ve diüretik olarak kullanılır. Böbrek kan akımını arttırarak idrar söktürücü rol oynar. Glikozitleri kalbi kuvvetlendirerek dolaşımı düzenlerler, kalp yetmezliğinden ileri gelen nefes darlığı ve yorgunluğu giderir. Hafif ve orta derecede kalp yetmezliklerinde fayda sağlayabilir.Kalp hastalarında vücuda biriken suyu boşaltır. Azotemi'yi azaltır. Böbrek hastalarının kullanmaması gerekir. Uzun süre kullanılacak olursa "Albüminüri" yapar.

İki kilogram kadar olan soğan kısmı, yapraklarının altındadır. Adasoğanı hemen hemen kokusuz olup keskin, acı bir lezzete sahiptir ve zehirlidir. Tazeyken kullanılmaz. Aksi halde zehirlenme ve kusmalara yol açar. Adasoğanı sonbaharda toplanıp dövülüp toz haline getirilir ve kurutulur. Kuruduktan sonra rutubetten korunarak saklanmalıdır.

Zehirli bir drogdur. Doktor tavsiyesi olmadan kullanılmamalıdır. Taze drog tahriş edicidir, kusma ve ishal yapar. 7,5 gr. Adasogani bir insani rahatlıkla öldürebilir. Glikozitler dolayısı ile kuvvetli bir kalp zehiridir. Kalsiyum okzalattan dolayı tahriş etkisi meydana getirir. Hayvanlar yaprak ve soğanlarını yemezler. Zehirlenmeler önerilen tıbbi miktarların üzerinde alınmasıyla oluşur. İçerdiği acı saponin sayesinde mide cidarlarını tahriş eder.

İdrar arttırıcı ve kalp kuvvetlendiricidir. Günde 3 defa 0,1 gr lık haplardan alınabilir, fazlası zehirlidir.

Akdeniz bitkisidir. Ege ve Akdeniz bölgelerinde ve Güney Anadolu’da yetişir. Diğer memleketlerde ise Güney Asya’da ve Balkanların güneyinde bulunmaktadır. Eski Mısır uygarlığından beri  bilinen ve ilaç olarak kullanılan bir bitkidir.

Ada soğanının güzel ve gösterişli çiçeklerini  fotoğrafladım.  Slayt gösterisi olarak aşağıdaki adrese tıklayarak seyredebilirsiniz.

http://home-and-garden.webshots.com/slideshow/46780706EkTcpQ;jsessionid=abch-aiM7mbVk5z-Jce9r